FAQ's samenwerking regulier en speciaal onderwijs
december 2022 - De invoering van de Beleidsregel experimenten regulier-speciaal onderwijs leidt in de praktijk tot uitvoeringsvragen in de samenwerking tussen scholen voor regulier en speciaal onderwijs. Wij hebben de meestgestelde vragen verzameld en geven daarop een zo passend mogelijk antwoord. In geval van twijfel is de wettekst leidend.
Staat uw vraag er niet bij of mocht een antwoord niet passen bij de situatie of het experiment van uw school, stuur ons dan een e-mail.
Vragen over de Beleidsregel experimenten samenwerking regulier-speciaal onderwijs
De meest recente versie van de Beleidsregel vind je hier:
Ook kun je informatie vinden op:
Op onze website is ook een opname te vinden van een webinar, waarop OCW nadere uitleg geeft over de Beleidsregel.
Als scholen of instellingen voor regulier en/of gespecialiseerd onderwijs nauwer willen samenwerken om meer maatwerk voor hun leerlingen mogelijk te maken, kan de Beleidsregel voordelen bieden, zoals:
- De school kan leerlingen uit verschillende schooltypen (bijvoorbeeld sbo en so of vo en vso) gezamenlijk in een groep onderwijs laten volgen.
- De leerlingen kunnen ingeschreven blijven staan bij hun oorspronkelijke school, waarmee de eventuele extra bekostiging behouden kan blijven.
- Leerkrachten uit het vso mogen ook lesgeven in het vo (wat onder de huidige wetgeving niet mogelijk is).
- De samenwerkende of geïntegreerde scholen mogen gedurende de experimenteerperiode functioneren als één school en kunnen dan bijvoorbeeld werken met één Schoolplan, één schoolgids, één werkverdelingsplan, enz.
Je kunt nog deelnemen aan de Beleidsregel experimenten, met ingang van het schooljaar 2023-2024. Een aanvraag voor deze tranche moet worden ingediend vòòr 1 mei 2023. Daarna wordt de Beleidsregel naar verwachting weer herzien.
Als de school de leervorderingen/leeropbrengsten van alle leerlingen binnen de eigen leerlijnen goed zichtbaar kan maken is dat toegestaan.
Als zij de onderwijsgerechtigde leeftijd hebben bereikt en toelaatbaar zijn tot een van de onderwijstypen die in het experiment meedoen, dan is dit mogelijk.
Meer algemene veelgestelde vragen over Beleidsregel/samenwerking
Nee, dat kan niet. Een leerling die staat ingeschreven op een reguliere vo-school is geen vso-leerling en kan derhalve niet deelnemen aan staatsexamens. Wel kan binnen de PTA’s ruimte gemaakt worden om vakken over meerdere jaren te spreiden. Wanneer dat nog niet voldoende is voor een leerling om een diploma te kunnen behalen kan eventueel gebruik gemaakt worden van de zogenaamde uitbestedingsregeling vavo of ‘Rutte-regeling’.
Lees voor meer uitleg de onlinepublicatie Nog meer ruimte voor samenwerking vo-bve van het ministerie van Onderwijs.
Onder de reguliere wetgeving mag dit niet. Wanneer de school gebruikmaakt van de Beleidsregel experimenten kan dit wel. Uiteraard kunnen leerlingen in het kader van de symbioseregeling een deel van hun onderwijstijd onderwijs krijgen in een ander onderwijstype. Hiervoor hoeven niet meer voortdurend symbioseverklaringen te worden opgesteld. Het volstaat om in het OPP op te nemen op welke plaatsen het onderwijs wordt gevolgd.
Zie voor meer informatie de richtlijnen van de Inspectie van het Onderwijs.
Symbiose-overeenkomst opgenomen in het ontwikkelingsperspectief
Het opstellen van een symbiose-overeenkomst brengt bureaucratische handelingen met zich mee. Zeker wanneer het gaat om grote aantallen leerlingen kan deze bureaucratische last onevenredig zwaar zijn in relatie tot het te beschermen belang. Om de bureaucratische last te verminderen is de Inspectie ermee akkoord dat de scholen de schriftelijke overeenkomst ‘inbedden’ in het ontwikkelingsperspectief.
Over enkele onderdelen die de symbiose-overeenkomst moet omvatten hebben partijen immers al eerder afspraken gemaakt en zijn deze schriftelijk vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief.
Concreet, in het ontwikkelingsperspectief treffen we al aan:
- de tijdspanne waarin de leerling onderwijs op de andere school volgt;
- de inhoud van het onderwijs (onderwijsactiviteiten, vakken);
- de omvang (aantal uren) en wie het onderwijs of de activiteiten uitvoert.
Onder de reguliere wetgeving kan dit niet. Wanneer de school gebruikmaakt van de Beleidsregel experimenten kan dit wel.
De Inspectie staat in principe open voor dergelijke initiatieven en ziet zich dan graag als meedenker in het zoeken naar zo goed mogelijke oplossingen voor problemen die scholen tegenkomen bij de samenwerking. De Inspectie heeft recent ook een werkgroep ingericht rond dit thema, om meer kennis te vergaren over het onderwerp en om er voor te zorgen dan alle contactinspecteurs hier meer over weten. Dit is immers van belang voor het toezicht op scholen die onder de beleidsregel werken en ook voor een toekomstig Toetsingskader. Want de praktijk nu laat zien dat dit nog lang niet bij alle inspecteurs in het po, vo, (v)so en voor de samenwerkingsverbanden bekend is en er daardoor soms stringent de hand wordt gehouden aan de huidige wetgeving en herstelopdrachten worden opgelegd.
In principe zou het zo moeten gaan dat scholen die deelnemen aan de Beleidsregel een signaal hierover krijgen van OCW. Die scholen worden dan tegelijkertijd bezocht door de inspecteurs voor de verschillende samenwerkende onderwijsvormen, bijvoorbeeld bao en sbo.
Wanneer de school gebruikmaakt van de Beleidsregel experimenten hoeft dit niet meer. Wanneer geen gebruik wordt gemaakt van de Beleidsregel verdient het aanbeveling dit vooraf met de contactinspecteur te bespreken. Veelal is de Inspectie bereid mee te denken met de school.
Dat kan zeker. Via de helpdesk kan vanuit het Ondersteuningsprogramma samenwerking regulier-speciaal onderwijs kunnen experts uw vragen beantwoorden, met u meedenken over uw plannen, op locatie een relevante bijeenkomst bijwonen, enz. De helpdesk is bereikbaar via e-mail.
Ook kunt u deelnemen aan de Ontwikkelgroepen PO en VO, waarin praktijkinitiatieven regulier-speciaal van elkaar leren en methodische punten doorontwikkeld worden. Daarnaast zullen er vanuit het Steunpunt Passend Onderwijs vanaf 2023 themabijeenkomsten over relevante thema’s in die samenwerking regulier-speciaal georganiseerd worden.
Dat kan via de helpdesk; zij kunnen u de weg wijzen naar vergelijkbare initiatieven. Het kan ook via de Ontwikkelgroepen PO en VO, waarin praktijkinitiatieven regulier-speciaal van elkaar leren en methodische punten doorontwikkeld worden. De helpdesk is bereikbaar via e-mail.
Dat kan zeker. Op veel plaatsen gebeurt dit ook al. Visio, Kentalis en andere voorzieningen cluster 1 en 2 staan hier zeer voor open en doen dit ook al op veel plaatsen. Ook binnen de Beleidsregel is uitdrukkelijk ruimte gemaakt voor de deelname van voorzieningen uit cluster 1 en 2.
Dat zou zeker heel wenselijk zijn. Wanneer er meer leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften op school zitten en de leraren met grotere verschillen tussen leerlingen moeten omgaan zijn pedagogisch medewerkers die ondersteuning kunnen bieden aan (groepen) leerlingen, aan leraren en aan ouders zeer gewenst. Zij zouden IN de school en IN de klassen aanwezig moeten zijn, als onderdeel van het schoolteam.
Dit gaat echter niet vanzelf. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inzet van jeugdhulp in het onderwijs. Op veel plaatsen gebeurt dat inmiddels al wel in het (voortgezet) speciaal onderwijs, maar niet in het sbo, bao en vo. Als scholen samengaan en er meer leerlingen met gespecialiseerde ondersteuningsbehoeften in het reguliere onderwijs meedoen is de jeugdhulp ook daar zeker nodig. Gemeenten zouden hier in het kader van hun inclusieve taak aandacht voor moeten hebben.
Die zijn er zeker. Er zijn verschillende IKC’s of IKEC’s, maar ook andere constructies, waarin reguliere kinderopvang, maar soms ook kinderopvang Plus (voor de leerlingen die wat meer nodig hebben dan de reguliere kinderopvang) samenwerken.
In principe is er dan geen sprake van een TLV, waarmee geen beroep kan worden gedaan op de standaardbekostiging die bij een TLV hoort. De keuzes die er dan zijn:
- Als in de samenwerking/integratie van scholen de ‘oude’ BRIN-nummers behouden blijven, kunnen de (v)so-leerlingen een TLV (v)so behouden en kunnen de daarbij passende budgetten ontvangen worden. Dit kan echter alleen als gebruik wordt gemaakt van de Beleidsregel experimenten regulier-speciaal onderwijs. In andere gevallen mogen leerlingen vanuit verschillende BRIN-nummers niet gemengd worden in een groep (behalve tijdelijk, onder de symbioseregeling).
- Het samenwerkingsverband ondersteunt de beweging van verbreding van het reguliere onderwijs met leerlingen met gespecialiseerde ondersteuningsbehoeften en geeft een ‘arrangement’ of extra budget voor scholen die deze leerlingen opnemen. Dat gebeurt al op veel plaatsen. Dat is echter geen wettelijk recht, waarmee zo’n regeling kwetsbaar kan zijn.